Οι ηφαιστειογενείς σπηλιές της Ανταρκτικής

Ευρισκόμενο σε ένα από τα πιο παγωμένα σημεία της Γης, το όρος Έρεβος είναι το νοτιότερο ενεργό ηφαίστειο στον πλανήτη. Οι σπηλιές του αποτελούν εστία μυστηριωδών μικροβίων που αναπτύσσονται σε φουσκάλες θερμότητας.

Το όρος Έρεβος άρχισε να διαμορφώνεται περίπου πριν 1,3 εκατομμύρια χρόνια και σήμερα έχει αποκτήσει υψόμετρο 3.794 μέτρων  πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Οι πλαγιές του καλύπτονται με χιόνι και πάγο, ενώ ατμός ανέρχεται συνήθως από την κορυφή του, προδίδοντας την έντονη ζέστη του εσωτερικού του.

Το ηφαίστειο, συμπεριλαμβανομένης της συχνότητας των εκρήξεων του, τα είδη των αερίων που εκπέμπει και η ηλικία των πετρωμάτων του, είναι καλά μελετημένα από τους επιστήμονες. Αλλά οι χιλιάδες των μικροσκοπικών οργανισμών που ζουν στα θερμά υποστρώματα των σπηλιών, κοντά στην κορυφή του, συνθέτουν ένα από τα λιγότερο γνωστά οικοσυστήματα του πλανήτη. Θα μπορούσε επίσης να είναι το μεγαλύτερο οικοσύστημα βακτηρίων που θα μπορούσε να ζήσει εκεί. Αυτά τα μικρόβια δεν επιβιώνουν με την άντληση ενέργειας από τον ήλιο. Αντ' αυτού, παίρνουν ενέργεια από άλλες πηγές, όπως είναι ο σίδηρος ή το υδρογόνο.

Μέχρι πρόσφατα, η μελέτη των μικροβίων ήταν ατελής, καθώς χωρίς την ανάπτυξή τους στο εργαστήριο δεν ήταν δυνατόν να μελετηθούν και ερευνηθούν. Κατά την τελευταία δεκαετία, όμως, η ανάπτυξη της γενετικής επέτρεψε τον χαρακτηρισμό των κοινοτήτων των μικροβίων μόνο μέσω από το DNA τους, δίνοντας στους επιστήμονες έτσι μια πολύ πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Μια ομάδα από οκτώ ερευνητές ερεύνησαν τις σπηλιές, το 2012, χρησιμοποιώντας ένα τρυπάνι εξάγοντας δείγμα χιονιού και πάγου.

Εδώ η μικροβιολόγος Craig Cary παρατηρεί τον γαλάζιο τρούλο του σπηλαίου πάγου, όπου θα λάβει αργότερα ένα δείγμα εδάφους για να ερευνήσει τα μικρόβιά του. Παρά το γεγονός τα ηφαιστειακά εδάφη είναι θερμά (μπορούν να φτάσουν τους 65°C) ο αέρας ακριβώς από πάνω τους δεν είναι ζεστός. Μερικά μέτρα μάλιστα μακριά από το σημείο η θερμοκρασία του εδάφους είναι αισθητά μειωμένη. Αυτές οι σπηλιές βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια, με μόνο ένα λεπτό στρώμα πάγου να τις διαχωρίζει από τον έξω κόσμο.

Μέσα στις παγωμένες σπηλιές, κρύσταλλοι παγετού από το θερμό περιβάλλον του ηφαιστείου. Κάθε κρύσταλλος αναπτύσσει ένα διαφορετικό σχήμα, ανάλογα με τη ροή των ρευμάτων του αέρα. Εδώ, ένα μέλος της ομάδας ερευνά το πέρασμα της Σπηλιάς Hut, ψάχνοντας να βρει την προέλευση των μικροβίων που ζουν εκεί.